کد مطلب:50538 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

چه فرقي بين نبوت و امامت وجود دارد؟

فرق مقام امامت و نبوت چيست؟ كدام بالاتر است؟ در نظر برخي مانند فخر رازي و شيخ محمد عبده مقام امامت همان مقام نبوت بوده و فرقي بين آن دو نيست. در مقابل عده كثيري معتقد به تفاوت ميان آن دو بوده و بر اساس آيه 124 سوره بقره: {A{/Bإِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً{w9-12w}{I2:124I}/}A}، به برتر بودنت مقام امامت از مقام نبوت حكم كرده اند. از آن جمله: علامه طباطبايي، شيخ طوسي، طبرسي و ديگران. زيرا از نظر اينها به لحاظ تاريخي، مقام امامت آن وقت به حضرت ابراهيم اعطا گرديد كه ايشان در آن زمان مقام نبوت را داشتند. اين مطلب به ويژه با توجه به لحن آيه كه امامت را مبتني بر امتحانات و آزمايشات سخت در دوران نبوت حضرت ابراهيم مبتني كرده است به خوبي فهميده مي شود. آيه در مقام اعطاي نشان و درجه عالي تري است كه با درجات پيشين تفاوت ماهوي و حقيقي را داراست. و اگر جز اين باشد لغويت در حكم تازه لازم مي آيد. بنابراين مقام امامت مقامي است كه در رتبه بالاتري از مقام نبوت قرار گرفته است. حالا تفاوت ميان اين دو و اينكه آن رتبه بالاتر چيست؟ نظريات ذيل را در ميان علماء مي توان مشاهده كرد: 1- بعضي گفته اند: تنها فرق امام با نبي در اين است كه به نبي وحي مي شود اما بر امام وحي صورت نمي گيرد. به نظر مي رسد اين فرق درست نباشد زيرا علي القاعده بايستي درجه بالاتر ويژگيهاي درجه پايين تر را در خود حفظ كند نه اينكه تنزل بكند. 2- در نظر برخي، از جمله علامه طباطبايي، نبي تنها داراي هدايت تشريعي و به اصطلاح ارائه كننده طريق است. اما امام افزون بر آن، داراي هدايت تكويني هم هست. يعني امام از نظر تأثير باطني و نفوذ روحاني كه اثر وجوديش در قلب انسان مي تابد او را هدايت مي كند. و لذا مقام امامت يكنوع ولايت بر اعمال مردم است از نظر باطن، كه توأم با هدايت مي باشد. {V(ترجمه تفسير الميزان، ج 1، ص 372 تا ص 382)V}. 3- برخي هم چون استاد مطهري(ره) گفته اند: فرق نبوت و امامت در اين است كه نبوت راهنمايي، ابلاغ و اخبار است. ولي امامت، رهبري يعني علاوه بر رهبري اجتماعي، رهبري معنوي به سوي خدا هم هست. {V(مطهري، مرتضي، مجموعه آثار، ج 3، ص 318)V}. 4- برخي ديگر مانند استاد سبحاني معتقدند: نبي تنها مأمور به ابلاغ رسالت و دادن نويدها و بيم ها به مردم است اما امام علاوه بر آن پيشوايي است كه شخصاً داراي سمَت امر و نهي و تكليف و دستورات است. و جامعه بشري را با مديريت صحيح به حد كمال رساند. {V(سبحاني، جعفر، منشور جاويد، انتشارات توحيد، ج 5، ص 252)V}